Στά μαθήματά μας γιά τή θεία Λειτουργία, αγαπητοί μου χριστιανοί, βρισκόμαστε μετά τό Ευαγγέλιο, οταν εφευγαν οι Κατηχούμενοι, οι αβάπτιστοι δηλαδή, καί εμεναν στόν Ναό μόνο οι πιστοί, δηλαδή μόνο οι Βαπτισμένοι- γιατί μόνο οι Βαπτισμένοι επρεπε νά πα­ρευρίσκονται στή συνέχεια, πού είναι ή κυρίως θεία Λειτουργία. Είναι τό Μυσταγωγικό μέ­ρος. Σάς είπα στό προηγούμενο μάθημα γιά τά τέσσερα πού γίνονται μετά τό Ευαγγέλιο καί τό πρώτο είναι τό οτι στρώνουμε τραπέζι, τήν "Αγία Τράπεζα δηλαδή, μέ τό «τραπεζο­μάντηλο», πού τό λέμε 'Αντιμήνσιο.

Αλλά, γιατί απλώνουμε στήν Αγία Τράπεζα τό Αντιμήνσιο; Τό απλώνουμε, γιατί πά­νω σ' αυτό θά βάλουμε τή θεία Τροφή! θά βάλουμε δηλαδή πάνω στό Αντιμήνσιο τό Δι­σκάριο, πού εχει επάνω του ένα κομματάκι ψωμί, καί θά βάλουμε καί τό Άγιο Ποτήριο, πού εχει μέσα του κρασί. Καί αυτά, προχωρώντας ή θεία Λειτουργία, θά γίνουν τό Σώμα καί τό Αίμα του Χριστού. Αυτή είναι ή θεία Τροφή γιά τά παιδιά του Θεού, τούς χρι­στιανούς, ή θεία Κοινωνία, οπως τή λέμε.

Αυτή τήν προετοιμασία, χριστιανοί μου, μέ τήν οποία βάλαμε τό ψωμάκι στό Δισκά­ριο καί τό κρασί στό Άγιο Ποτήριο, γιά νά τά βάλουμε τώρα πάνω στήν Αγία Τράπε­ζα, αυτή τήν προετοιμασία λέγω, τήν κάνει ο Ιερέας μέ μία ιερή Ακολουθία, πού τήν λέ­με ΠΡΟΣΚΟΜΙΔΗ. Γιά τήν Ακολουθία αυτή θά σάς μιλήσω σήμερα. Η Προσκομιδή, αγαπητοί μου χριστιανοί, είναι πολύ σπουδαία τελετή. Δέν είναι «ακολουθία», οπως σάς τήν είπα προηγουμένως, αλλά είναι μιά μικρή θεία Λειτουργία. Είναι «Λειτουργία εν εμβρύω», οπως τήν είπαν. Γι' αυτό καί ο Ιερέας, γιά νά κάνει τήν Προσκομιδή, πρέπει νά είναι ντυμένος μέ ολη τήν Ιερατική του στολή. Γιά νά γίνει ή Προ­σκομιδή, πρέπει ο Ιερέας νά εχει Πρόσφορο καί Νάμα. Αυτά του τά φέρνουν ευλαβείς χριστιανές γυναίκες. Τί τιμή καί τί ευλογία γιά σένα γυναίκα, πού πηγαίνεις Πρόσφορο καί Νάμα στόν Ιερέα, γιά νά κάνει τήν Προσκομιδή! Σκέψου μόνο οτι μέ αυτό πού ζύ­μωσαν τά χέρια σου θά γίνει τό Σώμα του Χριστού στή Θεία Λειτουργία. Πραγματικά, τί μεγάλη τιμή καί ευλογία!

Τήν Προσκομιδή, χριστιανοί μου, παλαιότερα ο Ιερέας τήν εκανε μετά τό Ευαγγέλιο καί τήν ακουγε ολος ο λαός καί συμμετείχε σ' αυτή. Τώρα ομως γιά πρακτικούς λόγους τήν κάνει κάπου μεταξύ πρώτης καί δεύτερης καμπάνας. Μέ ολη του τή στολή λοιπόν ο Ιερέας αρχίζει να κάνει τήν Προσκομιδή. Τήν κάνει στήν Πρόθεση, πού είναι ένα βαθου­λωτό ανοιγμα στόν τοίχο του αριστερού μέρους του Ιερού. Όλο κι ολο ή Προσκομιδή είναι τό νά κόψει ο Ιερέας τήν κεντρική μερίδα τού Προσφόρου, πού γράφει ΙΣ - ΧΡ -ΝΙΚΑ, καί νά τήν βάλει πάνω στό Άγιο Δισκάριο. Καί νά χύσει πάλι λίγο Νάμα στο Άγιο Ποτήριο. Όλο αυτό ομως αρχίζει μέ ένα ειδικό τροπάριο — τό «'Εξηγόρασας ήμάάς εκ τής κατάρας του νόμου...» — μέ τό «Εύλογητός ο θεός...» επειτα καί μέ ωραία αγιο­γραφικά χωρία παρμένα από τόν προφήτη Ησαΐα στήν συνέχεια. Αυτοί οι λόγοι τοϋ προ­φήτου Ησαίου μάς μιλάνε γιά τή Σταύρωση του Χριστου στόν Γολγοθά. Καί πραγματι­κά, αδελφοί μου, ή Προσκομιδή θυμίζει τά γεγονότα πού εγιναν τήν Μεγάλη Παρασκευή στόν Γολγοθά. Έτσι τώρα ο Ιερέας, παριστώντας τόν στρατιώτη πού ελόγχευσε τόν Χριστό, «νύττει» καί αυτός, λογχίζει δηλαδή, τό κομμάτι από τό Πρόσφορο πού εβαλε στό Άγιο Δισκάριο. Καί θυμάται στή συνέχεια τί εγινε μετά. Τί εγινε, χριστιανοί μου, μετά τή λόγχευση αυτή του Χριστού; «Καί ευθέως εξήλθεν εκ τής αγίας Αυτού καί αμωμήτου Πλευράς Αίμα καί Ύδωρ»! Βγήκε Αίμα καί νερό από τήν Πλευρά του Χρι­στού. Γι' αυτό καί ο Ιερέας τώρα, λέγοντας τό λόγο αυτό, χύνει στό Άγιο Ποτήριο λί­γο κρασί καί λίγο νερό καί τά σταυρώνει επειτα. Τό κομμάτι από τό Πρόσφορο πού εβγαλε ο Ιερέας πάνω στό Άγιο Δισκάριο συμ­βολίζει τόν Χριστό. Δέν είναι ακόμη Χριστός, αλλά συμβολίζει τόν Χριστό. Καί ο Χρι­στός δέν είναι μόνος Του ποτέ.

Μαζί μέ τόν Χριστό είναι καί ή Παναγία Μητέρα Του. Είναι οι Άγγελοι καί οι Αρχάγγελοι καί ολοι οι Άγιοι καί ολοι εμείς τά παιδιά Του. Για­τί ολοι μας αποτελούμε τήν 'Εκκλησία και Κεφαλή μας εχουμε τόν Χριστό. Ο Χριστός δέν χωρίζεται ποτέ από τήν 'Εκκλησία. Έτσι, λοιπόν, στό Άγιο Δισκάριο ο Ιερέας, εκεί οπου εβαλε τή μερίδα, πού συμβολίζει τόν Χριστό, βάζει τώρα δεξιά της μιά μικρή μερί­δα από τό Πρόσφορο, πού εχει χαραγμένα τά γράμματα ΜΘ. Σημαίνουν τήν Παναγία μας τά γράμματα αυτά. Μητέρα Θεού! Καί παίρνει μιά αλλη μερίδα επειτα ο Ιερέας, αυτή πού είναι στήν αριστερή πλευρά του Προσφόρου, μέ τά εννέα μικρά εξογκώματα καί μνημονεύει στή μερίδα αυτή ολους τούς Αγίους χωρισμένους κατά τάγματα: Τούς Αγγέ­λους πρώτα κι επειτα τούς Προφήτες τής Παλαιάς Διαθήκης, τούς Αποστόλους, τούς Ιεράρχες, τούς Μάρτυρες, τούς Οσίους καί Ασκητές, τούς θαυματουργούς Αναργύρους, τούς θεοπάτορες Ιωακείμ καί Άννα μαζί μέ τόν Άγιο τής ήμέρας καί τέλος, τόν αγιο Ιωάννη τό Χρυσόστομο, πού τελούμε τή Θεία του Λειτουργία. Έπειτα ο Ιερέας παίρ­νει αλλη μερίδα από τό Πρόσφορο, πού γράφει καί αυτή ΙΣ - ΧΡ - ΝΙΚΑ καί μνημο­νεύει πρώτα τών ζωντανών τά ονόματα καί τών πεθαμένων τά ονόματα επειτα. 'Εδώ ο Ιερέας, χριστιανοί μου, διαβάζει τά χαρτάκια, πού του δίνετε μέ τών ζωντανών καί τών πεθαμένων τά ονόματα. Από τούς ζωντανούς ομως πρώτα ο Ιερέας μνημονεύει τόν Επίσκοπο, γιά τόν οποίο καί βγάζει ειδική μερίδα καί τή βάζει κοντά στή μερίδα πού συμβο­λίζει τόν Χριστό, στό κέντρο.

Αυτή είναι ή Προσκομιδή, χριστιανοί μου. Τό θέαμα πάνω στό Άγιο Δισκάριο είναι θαύμα: Ο Χριστός, ή Παναγία μας καί ολη ή Εκκλησία! Καί εμείς μαζί είμαστε εκεί, γιατί ολοι μας οι βαπτισμένοι εχουμε θέση στό Άγιο Δισκάριο. Αλλά, γιά νά μήν πάθουν τώρα καμμιά ζημιά οι μερίδες, τίς καλύπτει ο Ιερέας μέ τά ιερά Καλύμματα.Θά συνεχίσουμε ομως γιά τήν Προσκομιδή στό επόμενο κήρυγμα.

Ο Γόρτυνος Ιερεμίας