Τα εωθινά αποτελούν ύμνους χαράς, ύμνους θριάμβου. Διπλός ο σκοπός τους: Αφ΄ ενός παρουσιάζουν με άμεσο και απλό τρόπο το γεγονός της Αναστάσεως, μεταδίδοντάς μας την αναστάσιμη χαρά. Αφ΄ ετέρου, μας προετοιμάζουν να γευτούμε την ίδια χαρά μέσω της Θειας Ευχαριστίας.

Τελικό ζητούμενο αποτελεί η μυήσή μας σε μια άλλη αντιμετώπιση της ζωής, γεμάτη χαρά και αισιοδοξία, που αναβλύζει από τον θρίαμβο της ζωής πάνω στον θάνατο. Ο θάνατος νικήθηκε και τη χαρά της νίκης αυτής, καμιά δύσκολη περίσταση δεν μπορεί να την ακυρώσει. Στον σημερινό όρθρο εψάλη το δέκατο από τα ένδεκα εωθινά. Ας το θυμηθούμε:

«Μετά τήν εις Άδου κάθοδον, καί τήν εκ νεκρών Ανάστασιν, αθυμούντες ώς εικός, επί τώ χωρισμώ σου Χριστέ οι Μαθηταί, πρός εργασίαν ετράπησαν, καί πάλιν πλοία καί δίκτυα, καί άγρα ουδαμού. Αλλά σύ Σώτερ εμφανισθείς, ώς δεσπότης πάντων, δεξιοίς τά δίκτυα κελεύεις βαλείν, καί ήν ο λόγος έργον ευθύς, καί πλήθος τών ιχθύων πολύ, καί δείπνον ξένον έτοιμον εν γή, ού μετασχόντων τότε σου τών Μαθητών, καί ημάς νύν νοητώς καταξίωσον, εντρυφήσαι φιλάνθρωπε Κύριε».

Ιδού και η μετάφραση:

«Ήταν φυσικό Χριστέ μου, μετά την κάθοδό Σου στον Αδη, οι μαθητές Σου να είναι μελαγχολικοί, αν και είχε συμβεί και η ανάσταση, γιατί είχαν χωρισθεί από Σένα. Γι’ αυτό γύρισαν πάλι και ρίχθηκαν στη δουλειά. Πάλι βάρκες και δίχτυα, ψάρια όμως πουθενά. Τότε Συ Σωτήρα εμφανίσθηκες και σαν Δεσπότης και Κύριος των πάντων, τους διατάζεις να ρίξουν τα δίχτυα στα δεξιά του πλοίου. Και αυτοί υπάκουσαν στην εντολή Σου. Κι αμέσως έπιασαν πλήθος ψαριών. Αλλά και στην ακτή τους περίμενε ένα παράξενο δείπνο, ετοιμασμένο από Σένα. Σε αυτό το δείπνο πήραν μέρος τότε οι μαθητές Σου. Αλλά καταξίωσε και εμάς σήμερα να απολαύσουμε νοητά ένα παρόμοιο δείπνο, (δείπνο ζωής με το σώμα και το αίμα Σου) φιλάνθρωπε Κύριε».

Το εωθινό αυτό στηρίζεται στην εξιστόρηση της εμφανίσεως του Αναστημένου Χριστού στη λίμνη της Τιβεριάδας, όπως περιγράφεται στο 21ο και τελευταίο κεφάλαιο του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου, στ. 1-14:

1 Μετά από αυτά, φανέρωσε τον εαυτό του πάλι ο Ιησούς στους μαθητές κοντά στη λίμνη της Τιβεριάδας. Και τον φανέρωσε έτσι:

2 Ήταν μαζί ο Σίμωνας Πέτρος και ο Θωμάς ο λεγόμενος “Δίδυμος” και ο Ναθαναήλ που ήταν από την Κανά της Γαλιλαίας και οι γιοι του Ζεβεδαίου και άλλοι δύο από τους μαθητές του.

3 Λέει σ’ αυτούς ο Σίμωνας Πέτρος: «Πηγαίνω να ψαρέψω». Του λένε: «Ερχόμαστε κι εμείς μαζί σου». Εξήλθαν και μπήκαν στο πλοίο, αλλά εκείνη τη νύχτα δεν έπιασαν τίποτα.

4 Όταν, λοιπόν, ήδη είχε γίνει πρωί, στάθηκε ο Ιησούς στο γιαλό. όμως δεν ήξεραν οι μαθητές ότι είναι ο Ιησούς.

5 Τους λέει λοιπόν ο Ιησούς: «Παιδιά, μήπως έχετε κανένα προσφάγι;» Του αποκρίθηκαν: «Όχι».

6 Εκείνος είπε σ’ αυτούς: «Ρίξτε στο δεξί μέρος του πλοίου το δίχτυ και θα βρείτε». Το έριξαν, λοιπόν, και δεν μπορούσαν πια να το τραβήξουν από το πλήθος των ψαριών.

7 Εκείνος ο μαθητής που αγαπούσε ο Ιησούς λέει τότε στον Πέτρο: «Ο Κύριος είναι!» Τότε ο Σίμωνας Πέτρος, όταν άκουσε ότι ο Κύριος είναι, ζώστηκε γύρω του τον επενδύτη, γιατί ήταν γυμνός, και ρίχτηκε στη λίμνη.

8 Και οι άλλοι μαθητές ήρθαν με το πλοιάριο, γιατί δεν ήταν μακριά από την ξηρά, αλλά απείχαν περίπου εκατό μέτρα, σέρνοντας το δίχτυ με τα ψάρια.

9 Μόλις λοιπόν αποβιβάστηκαν στην ξηρά, βλέπουν να βρίσκεται κάτω ανθρακιά και πάνω της να βρίσκεται ψάρι, και άρτος.

10 Λέει σ’ αυτούς ο Ιησούς: «Φέρτε από τα ψάρια που πιάσατε τώρα».

11 Ανέβηκε τότε ο Σίμωνας Πέτρος και τράβηξε το δίχτυ στη γη γεμάτο από εκατόν πενήντα τρία μεγάλα ψάρια. Και ενώ ήταν τόσο πολλά, δε σκίστηκε το δίχτυ.

12 Τους λέει ο Ιησούς: «Ελάτε να προγευματίσετε». Κανείς όμως δεν τολμούσε από τους μαθητές να τον εξετάσει ρωτώντας: «Εσύ ποιος είσαι;» Γιατί ήξεραν ότι είναι ο Κύριος.

13 Έρχεται ο Ιησούς και λαβαίνει τον άρτο και τους τον δίνει, και το ψάρι ομοίως.

14 Αυτή ήταν ήδη η τρίτη φορά που φανερώθηκε ο Ιησούς στους μαθητές του, όταν εγέρθηκε από τους νεκρούς».

Η περικοπή είναι τόσο ανθρώπινη και συγχρόνως τόσο συγκινητική, ώστε εύκολα μπορεί κανείς να κατανοήσει τις αντιδράσεις των Μαθητών, σαν να ήταν άνθρωποι σημερινοί. Πρώτα εκείνο το «αθυμούντες» του εωθινού, που αφορά του Μαθητές. Κάτι ανάμεσα στη λύπη για έναν αποχωρισμό αλλά και στη ματαίωση ενός ονείρου, μιας προσδοκίας. Σα να έκλεισε ένας κύκλος και ξαναγυρνούν στα ίδια, τα κοινότυπα, τα βιοτικά, όπως τότε, πριν γνωρίσουν Αυτόν, που τους σημάδεψε τη ζωή και τους παρέσυρε στον δρόμο για έναν κόσμο καλύτερο. Και μαζί με αυτά, μήπως και λίγη ενοχή; Θα αναρωτηθείτε, ενοχή γιατί;

Μήπως για την εγκατάλειψη, τη δικαιολογημένη αλλά και ντροπιαστική δειλία τους εκείνη τη νύχτα; Μήπως για την απουσία τους κάτω από τον Σταυρό; Όπως στην περικοπή, έτσι και στο εωθινό, μια αδιόρατη ανάγκη, ένα μυστικό, ίσως και ασυνείδητο αίτημα πλανιέται στην ψυχή των Μαθητών. Αίτημα άφεσης για την λιποταξία, αίτημα συγχώρεσης για την ανθρώπινη αδυναμία, αίτημα, μάλλον δίψα για μια νέα συμφιλίωση.Μα όπως και στα δικά μας γίνεται συχνά, όταν είμαστε έτοιμοι για μια νέα ποιότητα σχέσης, το αγαπημένο πρόσωπο έχει ήδη φύγει απ΄ τη ζωή.Ο Διδάσκαλος δεν είναι πια εδώ. Οι ψυχές των Μαθητών παραμένουν διψασμένες, αλλά και βαριές από τη βεβαιότητα πως δεν θα υπάρξει ποτέ ευκαιρία για επανόρθωση. Και η λύση στην απόγνωση και την κατήφεια;Δουλειά, πολύ δουλειά για να ξεχνά η ψυχή τις εκκρεμότητες. Προσηλωμένοι οι Μαθητές στο ψάρεμα, στα μερεμέται της βάρκας, στις μίζερες δοσοληψίες. Καμιά συζήτηση για την πίκρα και την ενοχή.Δουλειά, πολύ δουλειά, σα να μην τρέχει τίποτε, σαν να ήταν ένα όνειρο η παρουσία του Δασκάλου, τρία χρόνια στη ζωή τους. Αλλά, ακόμη και η δουλειά, μάταιη. Ψάρι κανένα. Η λίμνη τους στερεί ακόμη και την φτηνή, την πικρή χαρά μιας κάποιας επιτυχίας. Δίχτυα άδεια, ψυχές άδειες.

Με το ξημέρωμα, μια μορφή στην ακτή! Ο Χριστός ακολουθεί την γνώστη τακτική Του όσο ζούσε: Ένα σημάδι, ένα θαύμα, μια πράξη προφητική, για να προσελκύσει τις καλοπροαίρετες ψυχές. Η σκηνή δεν έχει τίποτε από αίσθηση ενός καταλυτικού δέους. Η προσέγγιση του Χριστού στους Μαθητές γίνεται με λεπτότατη διάκριση. Να μην πανικοβληθούν, να μην συντριβούν, να μην ντραπούν. Όλα μοιάζουν με ένα ευλογημένο παιχνίδι, ένα παιχνίδι πατέρα που πλησιάζει το άτακτο παιδί του.

Χωρίς συστάσεις. Μόνο με μια προτροπή:«Ρίξτε από την άλλη μεριά το δίχτυ». Καμιά αντίρρηση από του Μαθητές. Γιατί; Μήπως η υποψία; Η διαίσθηση; Η παράλογη ελπίδα; Κι όταν το δίχτυ έχει γίνει ασήκωτο, η βεβαιότητα:

«Ο Κύριος είναι!» Πώς να το είπε ο Ιωάννης στο Πέτρο; Μάλλον σιγά, ψιθυριστά, στο αυτί του, μήπως οι λέξεις γκρεμίσουν το θαύμα.Η παράλογη όσο και αναμφισβήτητη αλήθεια εξουδετερώνει την λογική τού Πέτρου. Ρίχνεται στη θάλασσα. Αυτό διαβάζουμε εμείς στο Ευαγγέλιο. Εκείνος ίσως δεν το κατάλαβε. Εκεί στην ακτή υπάρχει μόνον ένας προορισμός. Κι ανάμεσά τους μια απόσταση που πρέπει αμέσως να διανυθεί. Γη, νερό δεν έχει σημασία. Η απόσταση πρέπει να εκλείψει. Όταν φτάνουν και οι υπόλοιποι στην ακτή, τους περιμένει ένα δείπνο με υλικά τους καρπούς του θαύματος: Κάποια από τα 153 ψάρια. Μετρημένα ένα-ένα. Σαν να ήθελε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης να μας διαβεβαιώσει για την αξιοπιστία του. Μας μεταδίδει την αλήθεια των γεγονότων. Δυστυχώς όμως δεν μπορεί να μας μεταδώσει τα συναισθήματα που γέννησε ο ήχος της άγιας φωνής τού Κυρίου: «Ελάτε να φάτε». Αναμφίβολα, δεν είμαι μια απλή πρόσκληση για πρόγευμα. Πόση αρχοντιά και πόση άφεση να έφτασε μέχρι τα αφτιά και την ψυχή των Μαθητών από αυτή τη μικρή φράση!

Ακόμη και εμείς ως αναγνώστες ακούμε πίσω από τις λέξεις μια διαβεβαίωση: «Ο Θάνατος δεν μπόρεσε να μας χωρίσει. Είμαι ξανά εδώ μαζί σας. Όλα αρχίζουν ξανά» Το πρόγευμα εκείνο είναι μια επανάληψη του Μυστικού Δείπνου, όχι όμως μέσα σε ατμόσφαιρα απειλής και φριχτής υποψίας για τα επερχόμενα. Αυτό είναι πανηγύρι χαράς, νίκης, συμφιλίωσης, εκπλήρωσης. Δεν καραδοκεί η προδοσία. Το ξημέρωμα αυτό συναντιούνται μόνον φίλοι πιστοί, συντριμμένοι από μια «συγγνώμη» που ξέρουν πως δεν δικαιούνται, αλλά συναναστημένοι σε μια Ανάσταση που απλόχερα του χαρίζεται.

Το πρόγευμα εκείνο επαναλαμβάνεται κάθε Κυριακή. Και μάλιστα όχι απλώς πρόγευμα. Δείπνο πασχάλιο, άφθονο, ώστε «μηδείς εξέλθει πεινών». Εμείς όμως ζούμε συχνά όπως οι Μαθητές: Αθυμούντες. Σα να μην έχει γίνει η Ανάσταση. Σα να έχει νικήσει οριστικά η κατήφεια των καιρών, που μαυρίζει αδιόρατα και συστηματικά τον νου και την ψυχή. Αφήσαμε να μαραθούν οι ζωές μας, μαραθήκαν και τα έργα μας. Δύσκολα μπορούμε να απαντήσουμε τι μάρανε ποιο. Αλλά…τι σημασία έχει; Το αποτέλεσμα παραμένει ίδιο.

Κι όμως! Κάθε Κυριακή, λίγο πριν το «ευλογημένη η Βασιλεία» μια Παρουσία στη ζωή του καθενός μάς καλεί να ρίξουμε τα δίχτυα των σχεδίων και των προϋπολογισμών μας από την άλλη μεριά. Να αλλάξουν οι προτεραιότητες μας. Οι μέθοδοι, οι μετρήσεις, οι σχεδιασμοί. Να γαληνέψουν οι φόβοι, να ειρηνεύσουν οι αγωνίες, να απαντηθούν τα ερωτήματα. Σε κάθε «μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε» το ερώτημα για το Ποιος μας επισκέπτεται δεν ζητά περιγραφή και τεκμήρια. Έχει ήδη απαντηθεί από τη θαλπωρή μιας Θείας Παρουσίας που φέρνει έναν λυγμό στον λαιμό, λυγμό ευγνωμοσύνης και αναπαμού και ξεχύνεται στον κόσμο, εκκενώνοντας τα μνήματα των μνημονίων και των φρούδων ελπίδων των σχεδιασμών μας.