Ακουσα πρόσφατα τόν κ. Κώστα Γανωτή σέ μιά ραδιοφωνική ἐκπομπή νά δηλώνει ὅτι ποσοστό 95 ἕως 96% τῶν Ἑλλήνων δέν θρησκεύει καί συγκλονίστηκα. Εἶχα πάντα ὑπόψη μου ὅτι, σύμφωνα μέ ἐκτιμήσεις ἀπό τή δεκαετία τοῦ 1970 ἀκόμη, μόνο 3 μέ 4 ἀνάμεσα στούς 100 Ἕλληνες ἐκκλη­ σιάζονται τακτικά, ἀλλά ἡ «κατά Γανωτήν» ἀνάγνωση τῶν ποσοστῶν, μοῦ ἔκανε ἀλγεινή ἐντύπωση, γιατί διαπίστωσα ὅτι ὁ ἀριθμός αὐτῶν πού ἀπέ­ χουν ἀπό τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας εἶναι πράγματι μεγάλος. Βέβαια, ἡ σκλη­ ρή πραγματικότητα βιώνεται ὅταν κανείς προσερχόμενος στίς Θεῖες Λει­ τουργίες παρατηρεῖ τό μικρό τοῦ ἐκκλησιάσματος. Καί βέβαια μήν πάει ὁ νοῦς στίς ἐνορίες τῶν Ἀθηνῶν ἤ ἄλλων μεγάλων πόλεων τῆς πατρίδας, ὅπου ὁ μεγάλος ἀριθμός τῶν κατοίκων τῶν ἐνοριῶν ἐξασφαλίζει ἱκανό ἐκκλησί­ ασμα τίς Κυριακές. Ἀλλά καί ἐδῶ ἀκόμη, παρατηρεῖστε πόσοι πιστοί προ­ σέρχονται στόν Ἑσπερινό. Οἱ ἐμπειρίες μου ἀπό τήν Ἑλληνική ἐπαρχία μᾶλλον στενοχωρία προ­ καλοῦν. Ἐλάχιστοι οἱ ἐκκλησιαζόμενοι, σέ ποσοστό τῆς τάξεως τοῦ 2% τῶν κατοίκων. Καί νά ἦταν μόνο αὐτό. Πόσοι ἐξ αὐτῶν συμμετέχουν στά Μυστήρια; Σέ πανήγυρι ἑνός χωριοῦ τοῦ Θεσσαλικοῦ κάμπου τή φετινή ἄνοιξη, ὅπου το ἐκκλησίασμα γέμισε σχεδόν τό Ναό, ὁ προσκεκλημένος ἀπό τόν ἐφημέριο τοῦ Ναοῦ Ἱερέας Λειτουργός, ἔμεινε ἀμήχανος μπροστά στήν Ὡραία Πύλη, ὅταν οὐδείς, οὔτε κἄν ἕνα παιδί, προσῆλθε νά κοινωνήσει τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Διερωτᾶται, λοιπόν, κανείς εὔλογα: Ἐξέλιπε ἡ πίστη στόν τόπο; Δέν ἔχουν ἀνάγκη οἱ Ἕλληνες νά παρακαλέσουν τό Θεό; Ἔχουν λείψει τά προ­ βλήματα; Δέν ἔχουν μεταφυσικές ἀνησυχίες; Μήπως ἀνακαλύφθηκε ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός;

Μοῦ ἔκανε ἐντύπωση αὐτό τόν καιρό, ὅταν σέ μιά ἁπλῆ συζήτηση μέ μιά 15χρονη ἀνηψούλα μου, ἐκείνη μέ ἄνεση μοῦ δήλωσε ὅτι, δέν πιστεύει στό Θεό. Καί διερωτήθηκα, πότε πρόλαβε αὐτό τό παιδί νά γνωρίσει τόν κόσμο καί μάλιστα νά διαπιστώσει ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός; Πολλά τά παρα­ δείγματα. Πρίν λίγες ἡμέρες εὑρισκόμενος στήν ὁδό Ἀκαδημίας, ἕνας νέος δίπλα μου ἀνεβαίνει στή μοτοσυκλέτα του γιά νά βγεῖ στό δρόμο. Τοῦ λέγω, «Ἀγόρι μου πρίν ξεκινήσεις νά κάνεις τό Σταυρό σου». Γρήγορη ἡ ἀπάντηση. «Ξέρετε, δέν πιστεύω ἐγώ σ΄αὐτά». Γιατί τοῦ ἀντιλέγω, ἀνακάλυψες κάτι πού δέν ἤξεραν οἱ προηγούμενοι ἀπό ἐμᾶς; Τί ἔμαθες ἐσύ πού δέν τό ἤξερε ὁ πρίγκηπας Σάββας Νεμάνια, πού προτίμησε νά μονάσει ἀντί νά ἀναρρηθεῖ  στό θρόνο τῆς Σερβίας; Τί δέν ἤξεραν βασιλεῖς καί σοφοί τῆς Ἱστορίας πού ἐγκατέλειψαν τόν κόσμο γιά χάρη τοῦ Θεοῦ καί ἐπέλεξαν τό μοναχικό χιτώνα; Θυμήθηκα καί τήν ἀναπάντεχη ἀπάντηση τοῦ Ἁγιορείτη Γέροντα στό Κελλί τῆς Ἁγίας Σκέπης στή Βίγλα τοῦ Ἁγίου Ὄρους, στήν ἐρώτηση ἑνός ἐκ τῶν φίλων μου, ὅταν κατάκοποι μετά τό προσκύνημα στήν κορυφή τοῦ Ἄθωνα γιά τήν πανήγυρι τῆς Μεταμορφώσεως, ξαποσταίναμε ἐκεῖ, γιά τό «ἄν ὑπάρχει Θεός». «Μακάρι νά μήν ὑπάρχει Θεός, γιά νά φύγω καί ἐγώ ἀπό ἐδῶ μέσα, γιατί ἀλλιῶς κακῶς ἀγωνίζομαι 56 χρόνια». Νά τί συμβαίνει λοιπόν: Ὁ τόπος αὐτός, τόπος ἁγίων καί ἡρώων ἀπο­ χριστιανοποιεῖται, μέ βεβαιότητα. Ἀποχριστιανοποιεῖται ὅμως, ὄχι ἐξ αἰτί­ ας τῶν ἄλλων, ἀλλά ἐξ αἰτίας ἡμῶν τῶν ἰδίων. Δική μας εἶναι ἡ εὐθύνη. Μόνοι μας οἱ Ἕλληνες ἐγκαταλείπουμε τόν Χριστό, ἕνας-ἕνας, ὅπως μόνοι μας προσήλθαμε σ’ Αὐτόν. Θυμηθεῖτε ὅτι οἱ πρόγονοί μας δέν βαπτίσθη­ καν Χριστιανοί ἐπειδή μᾶς τό ἐπέβαλε ὁ ἡγεμών, ὅπως γιά παράδειγμα ἔγι­ νε μέ τούς Ρώσους, ἀλλά γιατί Τόν γνωρίσαμε ὁ καθένας μόνος του, γιατί «συναντηθήκαμε» μαζί Του.

Ὁ Χριστός φαίνεται ὅτι σήμερα ἔπαψε πιά νά συγκινεῖ τούς Ἕλληνες, δέν τούς γεμίζει, δέν ἐντυπωσιάζει τά παιδιά μας, δέν τούς χρειάζεται. Καί ἐδῶ νομίζω ὅτι εἶναι τό ζητούμενο. Ξέφυγε ὁ λαός. Ἀλλά ποιός θά μιλήσει στά παιδιά μας γιά τό Χριστό; Ὁ παππούς, ὁ γονιός, ὁ δάσκαλος; Ὅλοι κοιτάζουμε τόν ἑαυτό μας. Θυμήθηκα καί τό περιστατικό τοῦ ἐκκλησιασμοῦ τῶν παιδιῶν τοῦ Λυκείου τή χρονιά πού πέρασε, στό Ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου, πού ὅταν ὁ πατήρ Νικόλαος βγῆκε νά ἀπευθύνει λίγα λόγια στά παιδιά, ὅσα ἀπό αὐτά εἶχαν προσέλθει γιά νά παρακολουθήσουν τή Θεία Λειτουργία, ἀντί νά κάθονται στά σκαλιά, ὅλα ἐγκατέλειψαν τό Ναό, εὐθύς μόλις εἶδαν τούς καθηγητές τους νά ἀποχωροῦν. Ἄς δοῦμε, λοιπόν, τήν Ἑλληνική κοινωνία χωρίς Χριστό, ἄς μένουμε σπίτι τήν Κυριακή τό πρωΐ, ἤ ἄς βγοῦμε περίπατο μέ τό σκύλο μας, ἤ ἄς πᾶμε ἐπίσκεψη στό Μουσεῖο ἤ ἄς ξεκουραστοῦμε στό κάτω - κάτω. Ἴσως ὁ κόσμος γίνει πιό καλός, ἴσως λυθοῦν τά προβλήματα, ἴσως πάψουν οἱ ἀρρώστειες, ἴσως λείψει ἡ φτώχεια. Μά θά πεῖ κανείς, «καί μέ τό Χριστό, ἔπαψε τό κακό στόν Κόσμο»; Ποιός θά ρωτήσει ἄραγε; Καί ποιός θά δώσει τήν ἀπάντηση; Ὀψόμεθα.

Δημήτριος Κοσκινιώτης

ENOΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ

Ι.Ν ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΕΥΚΑΚΙΩΝ