Ειναι πράγματι ἀνάγκη ἐπιτακτική νά κατηχηθοῦμε. Πολύ περισσότερο σήμερα πού ἡ Ὀρθόδοξη κατήχηση περιφρονεῖται ἀπό κάποιους στήν Ὀρθόδοξη χώρα μας. Καταπολεμεῖται μέ προκλητική μανία στά σχολεῖα μας. Τό ὁμολογιακό Ὀρθόδοξο μάθημα ἔγινε θρησκειολογική γνώση! Ἀγνοήθηκε ἡ πλειοψηφοῦσα θρησκευτικότητα τῶν Ὀρθοδόξων καί προτιμήθηκε ἡ δῆθεν προστασία τῆς μειοψηφίας τῶν ἀλλοθρήσκων καί αἱρετικῶν. Σαφής, δηλαδή, στρατηγική πολέμου τῆς στρατευομένης ἀθεΐας κατά τῆς μόνης Ἀληθείας! Ἀλλόθρησκοι καί αἱρετικοί ἄς εὐνοοῦνται. Γκρεμίζουν πιό ἀποτελεσματικά! Πλανῶνται, ὅμως, πλάνην οἰκτράν. Τῆς Ὀρθοδόξου «Ἐκκλησίας πύλαι ᾍδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Λουκᾶ ζ΄,12). Τό τόνισε κατηγορηματικά τό ἀψευδές στόμα τοῦ Κυρίου μας! Ὅταν ἀφυπνισθοῦν οἱ ποιμένες μας καί ξυπνήσει ὁ Λέων πού λέγεται Ὀρθόδοξος λαός καί βρυγχηθῆ, τότε οἱ ἀστόχαστοι πολέμιοι θά τραποῦν εἰς φυγήν. Θά ἰσχύση καί ἐδῶ ἡ θεόλεκτη ρήση: «Σκληρόν σοι πρός κέντρα λακτίζειν» (Πράξ. κς΄, 14). Νικητής θά εἶναι πάντοτε Ἐκεῖνος, πού «ἐξῆλθε νικῶν καί ἵνα νικήσῃ» (Ἀποκάλ. στ΄, 2).

Ὅμως, ὁ σημερινός προσωρινός σκοταδισμός πρέπει νά ἀντιμετωπισθῆ. Καί ἡ πιό θετική ἀντίδραση -γιά νά μείνουμε στο θέμα μας- εἶναι νά κατηχούμαστε ὀρθοδόξως διαρκῶς.Ἐπί τοῦ πολύ σημαντικοῦ θέματος τῶν Μνημοσύνων θα θέλαμε νά προσθέσουμε κάποιες ἐπί πλέον σκέψεις συμπληρωματικά: Ὑπάρχουν κάποιοι ἀκατήχητοι Ὀρθόδοξοι πού λένε: Ἀνάγκη νά ἐπικοινωνοῦμε μέ τίς ψυχές. Μνημόσυνα, ναί. Ἀλλ’ ὄχι ὅπως αὐτά πού κάνουν οἱ παπάδες. Τό καλύτερο μνημόσυνο εἶναι ἡ ἐλεημοσύνη! Δῶστε στούς πτωχούς γιά νά «τό βροῦν» οἱ ψυχές, καί ὄχι στούς παπάδες καί στούς ψάλτες, οὔτε στά γραφεῖα κηδειῶν γιά τά κόλυβα! Ἀκούγονται, δυστυχῶς, κάτι τέτοια ἀπό ἀκατήχητους! Ἀρχικά, πρέπει νά τονισθῆ τοῦτο. Κανείς δέν ἀρνεῖται τή δύναμη τῆς χριστιανικῆς ἐλεημοσύνης. Εἶναι ρητή ἐντολή τοῦ Κυρίου. Ἀλλά, ἡ ὑψίστη αὐτή ἔκφραση χριστιανικῆς ἀγάπης δέν εἶναι ποτέ δυνατόν νά ἀκυρώνη λαυτρευτικές πράξεις, ὅπως εἶναι τά Μνημόσυνα. Ἐλεημοσύνη πού ἀντιστρατεύεται τήν ὀρθόδοξη Λατρεία δέν ὁδηγεῖ πουθενά. Ἀπονευρώνεται καί ἀχρηστεύεται. Πρώτα, λοιπόν, Μνημόσυνα γιά τίς ψυχές, καί ὕστερα ἐλεημοσύνη. Καί γιατί πρωτίστως Μνημόσυνα; Διότι τά τελεῖ ἡ Ἐκκλησία. Καί τί θά πῆ Ἐκκλησία; Σῶμα Χριστοῦ μυστικόν, μᾶς ἀπαντᾶ ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος Παῦλος. Σῶμα Χριστοῦ καί ἐμεῖς «μέλη ἐκ μέρους». Κεφαλή δέ Αὐτοῦ τοῦ μυστικοῦ σώματος ὁ Χριστός! Ὅταν, λοιπόν, ἡ Ἐκκλησία τελεῖ Μνημόσυνα μετέχει σ’ αὐτή τήν ἱκετήρια τελετή γιά τίς ψυχές, καί ἡ κεφαλή της, ὁ ἴδιος ὁ Σωτῆρας Κύριος! Μπορεῖ, ἑπομένως, νά ὑπάρξη τίποτε ἄλλο ἰσχυρότερο γιά τίς ψυχές; Γι’ αὐτό, ὁ Ὅσιος Πορφύριος, ὁ νεοφανής Ἅγιος, φέρεται νά ἔλεγε: «Πολλά μνημόσυνα τῆς Ἐκκλησίας ἁρπάζουν ψυχές ἀπό τήν κόλαση καί τίς μεταφέρουν στόν Παράδεισο». Πανίσχυρα, πράγματι τά Μνημόσυνα τῆς Ἐκκλησίας! Ἄς τελειώσουμε μέ ἕνα σύγχρονο σχετικό περιστατικό. Τό διάβασα πρό μηνῶν σέ Ἀθηναϊκή ἐφημερίδα:

Σέ χωριό Αἰγαιοπελαγίτικου νησιοῦ μας, ὁ εὐλαβής ἐφημέριός του πένθησε τόν θάνατο τῆς πρώτης κόρης του πάνω στόν πρῶ - το τοκετό της. Ἐτέλεσε μέ ἀκρίβεια ὅλα τά μνημόσυνά της καί δέν παρέλειπε νά τή μνημονεύει σέ κάθε Θεία Λειτουργία. Ὀργάνωσε, ὅμως, καί συζητήσεις τῶν ἐνοριτῶν του στό σπίτι του καί ἡ κουβέντα τους ἦταν γύρω ἀπό τήν ἐπικοινωνία ζώντων και κεκοιμημένων. Στόν ἀσεβήσαντα ἀδελφό τοῦ ἱερέα, καπετάνιο τοῦ Ναυτικοῦ, πού ἀρνιόταν στίς συζητήσεις αὐτή τήν ἐπικοινωνία, δόθηκε μέ θαῦμα ἐκπληκτική ἀπάντηση. Μία νύχτα, μετά τή συζήτηση ὁ ἱερεύς εἶδε στόν ὕπνο του τήν κεκοιμένη κόρη νά τοῦ λέει: «Πατέρα μου σ’ εὐχαριστῶ γιά τά μνημόσυνά μου. Δέν φαντάζεσαι πόση χαρά μοῦ χάρισες. Ἀλλά σέ παρακαλῶ νά πῆς τό εὐχαριστῶ μου καί στό θεῖο μου τόν καπετάνιο, γιά τό ψάρι πού μοῦ ἔστειλε». Καί ἐξαφανίστηκε, ἀφήνοντας σέ ἀπορία τόν πατέρα της γιά τό ψάρι. Στή συνάντηση τῆς ἑπόμενης βραδιᾶς, ὁ εὐλαβής ἱερεύς διηγήθηκε τήν ὀπτασία του. Ἡ συντροφιά βλέπει ἔκπληκτη τόν καπετάνιο νά πετιέται ὄρθιος, τρέμοντας καί δακρύζοντας. Ζητάει συγγνώμη ἀπό τόν ἀδελφό του καί ἐξηγεί τήν ἱστορία τοῦ ψαριοῦ: Τήν ἡμέρα πού ἑτοιμάζονταν γιά τήν κηδεία τῆς ἀγαπημένης του ἀνηψιᾶς, ἦρθε ὁ ψαράς τοῦ χωριοῦ καί τοῦ ἔφερε ἕνα ἐκλεκτό ψάρι: «Βρῆκες τήν ὥρα νἄ ’ρθης;» τοῦ λέει. «Φύγε ἀπό μπροστά μου. Ἔμεινε ἄφωνος ὁ ψαράς. Ὁ καπετάνιος τόν λυπήθηκε. Τοῦ πετάει ἕνα ἑκατοστάρικο Εὐρώ καί τοῦ συνιστᾶ νά τό χαρίση σέ φτωχή οἰκογένεια γιά τήν ψυχή τῆς ἀνηψιᾶς. Γι’ αὐτό τό ψάρι δέχθηκε τίς εὐχαριστίες της. Θαυμαστή σχέση καί ἐπικοινωνία ζώντων καί κεκοιμημένων! Πρῶτα μέ τά Ἱερά Μνημόσυνα καί ἔπειτα μέ τήν ἐλεημοσύνη.

Τοῦ Ἠλία Π. Καρυώτου, Θεολόγου