Κατά καιρούς ακούγονται διάφορες φωνές, οι οποίες λένε ότι τις ημέρες λίγο πριν από την Άλωση της Πόλης το 1453, οι περισσότεροι κάτοικοι είχαν γίνει μοναχοί, για να αποφύγουν την στράτευση, ώστε να μη πολεμήσουν τον εχθρό, ο οποίος ήταν προ των πυλών. Μέσα από αυτό το άρθρο, θα ήθελα να δείξω τον πληθυσμό της Πόλης παραμονές της Αλώσεως, αλλά και την βοήθεια των Μοναχών στην άμυνά της. Λένε ότι ο αριθμός των Μοναχών μέσα στην Πόλη τις παραμονές της Αλώσεως, ξεπερνούσαν τις 500 χιλιάδες. Αυτό είναι ένα μεγάλο ιστορικό ψέμα. Ο αείμνηστος μεγάλος Βυζαντινολόγος Στήβεν Ράνσιμαν, αναφέρει ότι οι κάτοικοι της Πόλης και μάλιστα ο ελληνικός πληθυσμός δεν ξεπερνούσε τους 50.000. Από αυτούς τα 5/6 ήταν γέροι και γυναικόπαιδα.

Πολλοί από αυτούς είχαν σκοτωθεί ή είχαν πεθάνει κατά την διάρκεια της πολιορκίας, αλλά και από την πείνα. Επομένως ο αριθμός των 500.000 χιλιάδων μοναχών πού βρέθηκε; Ή ήρθαν από έξω από άλλες δηλαδή περιοχές του Ελληνισμού, και είπαν μόλις έφτασαν έξω από την Πόλη στους Τούρκους, αφήστε μας να περάσουμε! Ο στρατός του Σουλτάνου από τις περιγραφές των αυτοπτών μαρτύρων αριθμούσε πάνω από 100.000, ενώ ο αριθμός των πολιορκημένων στρατιωτών, ήταν με τους Γενουάτες του Ιουστινιάνη, του Αρχιεπισκόπου Χίου Λεονάρδου, και των Κρητικών, περίπου στις 8.000. Ο Αυτοκράτορας είχε βγάλει διαταγή, όλοι όσοι μπορούν να βοηθήσουν στην άμυνα της Πόλης, να παρουσιαστούν και να αναλάβουν κάποιες θέσεις, για την διαφύλαξη της Πόλη. Έτσι σε κάποιο σημείο των Τειχών, και μάλιστα στα παράλια τείχη πού βρίσκονται στην πλευρά της Προποντίδος, στην συνοικία του Στουδίου, εκεί όπου βρίσκεται ακόμα και σήμερα το γνωστό Μοναστήρι του Στουδίου με την μεγάλη ιστορία και την προσφορά του, υπήρχε ο Ιταλός υπεύθυνος Ιάκωβος Κονταρίνι. Αυτός είχε υπό τις διαταγές του, εκτός από τους στρατιώτες του, και τους Έλληνες μοναχούς, οι οποίοι θα υπερασπιζόταν το παράλιο τείχος, αλλά θα είχαν και την ευθύνη, να καλέσουν ενισχύσεις εάν παρουσιαζόταν μεγάλη ανάγκη.

Ο Στήβεν Ράνσημαν και πάλι γράφει όσο αναφορά την ημέρα της Αλώσεως: «Τρία μίλια πιο μακριά, στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας, οι πιστοί ήξεραν ότι η μάχη είχε αρχίσει. Κάθε άνδρας σε μάχιμη ηλικία επέστρεψε στην θέση του, και οι γυναίκες, μεταξύ τους και μοναχές, έσπευσαν στα τείχη για να βοηθήσουν στην μεταφορά λίθων και δοκαριών για την ενίσχυση των αμυντικών έργων, καθώς και κουβάδων με νερό για να φρεσκαριστούν οι υπερασπιστές». Μετά από αυτά πού αναφέρει ο αείμνηστος αυτός Άγγλος Βυζαντινολόγος, τα οποία αντλεί από τις πηγές και τους αυτόπτες μάρτυρες της Αλώσεως, πώς ερχόμαστε εμείς σήμερα να πούμε αυτά τα εξωφρενικά πράγματα; Οι κάτοικοι της Πόλης, όλοι άντρες και γυναίκες, Έλληνες και Ιταλοί, Κληρικοί και Μοναχοί, αγωνίστηκαν για την ελευθερία της Πόλης με τις δυνάμεις πού μπορούσε ο καθένας.

Ας σταματήσουμε λοιπόν να διαστρεβλώνουμε τα γεγονότα της αποφράδας εκείνης ημέρας, και ας θυμόμαστε την ημέρα εκείνη, την οποία δυστυχώς έχουμε ξεχάσει, ενώ οι γείτονές μας την θυμούνται και την τιμούν με παρελάσεις, εκδηλώσεις, αναπαραστάσεις της Αλώσεως, ενώ για μας περνά σαν μια απλή ημέρα, ενώ θα έπρεπε να αποτελεί ημέρα πένθους τόσο από την Πολιτεία, όσο και για τον καθένα από εμάς. Ευτυχώς όμως πού υπάρχουν κάποιοι λίγοι ρομαντικοί, οι οποίοι αγαπούν την Πόλη και όλα όσα κλείνει αυτή, και κάθε χρόνο τελούν ένα μνημόσυνο για τον Αυτοκράτορα και όλους εκείνους κληρικούς και λαϊκούς πού έπεσαν για την ελευθερία της Πόλης.

Αρχιμανδρίτου Ιωακείμ Οικονομίκου

ΠΗΓΗ: Ιερά Μητρόπολη Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος