Δύσκολα και όμορφα τα λόγια του Χριστού που ακούσαμε στη σημερινή ευαγγελική περικοπή. Στην περίφημη επί του όρους ομιλία Του παρουσιάζει το θέλημα Του.

Αυτό δεν είναι μια σειρά από ηθικές επιταγές και κανόνες καλής συμπεριφοράς. Είναι ο πρακτικός τρόπος με τον οποίο μπορεί ο άνθρωπος να ομοιάσει στο Θεό και να ενωθεί μαζί Του. Είναι η παρουσίαση των φυσικών γνωρισμάτων του ανθρώπου.

Στην επί του όρους ομιλία παρουσιάζεται ο άνθρωπος όπως πλάστηκε. Αυτή η πρώτη μορφή είναι ο φυσικός άνθρωπος, ο οποίος, εάν κρατήσει όλα αυτά τα πρωταρχικά χαρακτηριστικά του, φτάνει στην ολοκλήρωση της ύπαρξης του, που είναι ένωση και η ομοίωση με τον Θεό. Στα φυσικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου είναι η αγάπη. Ο άνθρωπος πλάστηκε για να αγαπάει. Έτσι, ο Κύριος παρουσιάζει το πιο σημαντικό γνώρισμα της πρακτικής αγάπης και λέγει τούτη τη δύσκολη και όμορφη φράση: «γίνεσθε ουν οικτίρμονες». Αξίζει να ψάξουμε και να κατανοήσουμε τί σημαίνει αυτό, για να βρούμε τη φυσική μας προοπτική προς τη θεογνωσία και τη θέωση. Να γίνουμε οικτίρμονες ζητάει ο Κύριος επειδή μπορούμε να το καταφέρουμε. Είναι μέσα στις δυνατότητες μας, αφού η αγάπη δόθηκε ως φυσικό χαρακτηριστικό και μπορούμε εύκολα να τη βιώσουμε. Ο οικτίρμων άνθρωπος έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά στη συμπεριφορά του. Πρώτον, καταλαβαίνει τον άλλον, τον κατανοεί, τον δικαιολογεί, δεύτερον, συγχωρεί και ανέχεται τον άλλο, ακόμη και στις μεγαλύτερες πτώσεις και στα πιο φρικτά λάθη, και τρίτον, συμπαραστέκεται και παρηγορεί τον αδελφό του. Επειδή ακριβώς τον θεωρεί αδελφό του, με κοινό Πατέρα το Θεό και κοινή οικογένεια την Εκκλησία.

Ο οικτίρμον άνθρωπος έχει κατανόηση για τους διπλανούς του. Ξέρει τις ανθρώπινες αδυναμίες. Καταλαβαίνει πως ότι κάνει κάποιος το κάνει επειδή έχει λόγο. Σε μια εποχή αποξένωσης και απομόνωσης είναι πολύ σημαντικό να μπορεί να καταλαβαίνει ο ένας τον άλλο. Μέσα στη γενική αδιαφορία και τον καιροσκοπισμό, που βασιλεύουν παντού, ο οικτίρμον είναι ο άνθρωπος της κατανόησης. Ξέρει να ακούει, χωρίς να βιάζεται να απαντήσει. Ξέρει να υπομένει, χωρίς να βιάζεται να εκδικηθεί. Ξέρει να βλέπει τις αιτίες και τα κίνητρα πέρα από τις πράξεις. Ξέρει πως όλοι είμαστε ικανοί να κάνουμε τα πάντα και γι’ αυτό δεν πρέπει να παριστάνουμε ούτε τους έξυπνους ούτε τους ενάρετους. Είναι πολύ παρήγορο να συναντήσει κάποιος έναν οικτίρμονα άνθρωπο στη ζωή του. Θα έχει βρει κάποιον να τον ακούει και να τον καταλαβαίνει. Ο οικτίρμον καταλαβαίνει τα προβλήματα και τα θέματα των άλλων. Μόνον όταν κατανοήσουμε πολύ βαθιά το πρόβλημα, υπάρχει η πιθανότητα να βρούμε και τη λύση. Ο οικτίρμον δεν βρίσκει τη λύση με τις ικανότητες του, αλλά με την κατανόηση και τη συμπάθεια. Το να αντιλαμβανόμαστε τον διπλανό μας στα προβλήματα, στα λάθη και στις πτώσεις του είναι το μεγαλύτερο δώρο που μπορούμε να του κάνουμε.

Δεύτερον, ο οικτίρμον άνθρωπος συγχωρεί και ανέχεται το συνάνθρωπο του, καθώς τον βλέπει να διαπράττει σφάλματα και απροσεξίες. Σ’ αυτό το σημείο ο οικτίρμων άνθρωπος προσεγγίζει και μοιάζει πάρα πολύ με τον Πανοικτίρμονα Θεό. Όταν μέσα μας υπάρχουν σπλάχνα οικτιρμών, θα δείξουμε ανοχή στα λάθη των άλλων. Δεν θα τους κατακρίνουμε, δεν θα τους κατακεραυνώσουμε, δεν θα τους εκθέσουμε διαδίδοντας το σφάλμα παντού, δεν θα τους εκδικηθούμε, δεν θα τους τιμωρήσουμε για να κάνουμε το δάσκαλο, δεν θα επιδείξουμε τη πνευματική μας δύναμη και ποιότητα απέναντι στη δική του αδυναμία. Η σπλαχνική καρδία ανοίγει και πλατύνεται, μεγαλώνει και διευρύνεται, για να μπορέσει να χωρείσει μέσα της τον αμαρτωλό αδερφό, τον τεμπέλη, τον απρόσεκτο, τον ανόητο, τον ακαλλιέργητο, τον άξεστο, τον περιφρονημένο, τον εξαρτημένο. Μόνον ο αληθινός χριστιανός ανοίγει τόσο πολύ την καρδιά του, για να βάλει μέσα όλους τους ανθρώπους, χωρίς κατηγορίες και προτιμήσεις, χωρίς προκαταλήψεις και καλούπια. Αυτό σημαίνει συν-χωρώ, αλλιώς συμβαίνει το αντίθετο του, που είναι το στενα-χωρώ!

Τρίτον ο οικτίρμων άνθρωπος συμπαραστέκεται. Όχι μόνον κατανοεί, όχι μόνο συγχωρεί, το πιο σημαντικό που κάνει είναι να εκφράζει τους οικτιρμούς και την αγάπη του στον κάθε αδελφό έμπρακτα με τη συμπαράσταση του. Όποιος γέμισε την καρδιά του με οικτιρμούς και φιλευσπλαχνία δεν δίνει, δίνεται. Δεν προσφέρει απλώς πράγματα, χρήματα ή λόγια. Προσφέρεται ο ίδιος. Αδειάζει, κενώνεται, θυσιάζεται, όχι για να πάνε όλα καλά, αλλά για να πάνε όλα στο Χριστό. Ο οικτίρμων και φιλάνθρωπος εκφράζει την αγάπη του για τους άλλους, για να τους δείξει ότι έτσι αγαπάει ο Θεός. Γίνεται ο Ίδιος παράδεογμα αγάπης, για να οδηγήσει στη θεϊκή αγάπη. Μέσα από τη συμπαράσταση που προσφέρει γίνεται ο οδοδείκτης προς τον ουρανό. Ο οικτίρμον άνθρωπος είναι η ζωντανή εικόνα του Θεού πάνω στη γη. Στο δικό του πρόσωπο οι άλλοι βλέπουν την απέραντη αγάπη και το μεγαλείο του Κυρίου.

«Γίνεσθε ουν οικτίρμονες» μας λέγει σήμερα ο Λυτρωτής και Θεός μας. Αν τον ακούσουμε, θα ανακαλύψουμε την αληθινή μας ανθρωπιά. Θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τους διπλανούς μας. Θα ανοίξουμε την καρδιά μας, για να τους βάλουμε μέσα, δηλαδή θα τους συγχωρέσουμε, ακόμη και στις πιο άσχημες πτώσεις τους. Θα τους συμπαρασταθούμε με όποιο τρόπο μας φωτίσει ο Κύριος, για να τους φέρουμε κοντά στο Χριστό, για να τους δείξουμε πως η αγάπη δεν είναι μόνο συναίσθημα, αρετή ή ευχάριστη κατάσταση. Είναι πρόσωπο. Το πρόσωπο του σταυρωμένου και αναστημένου Ιησού, με τον οποίο μέσα από τους δρόμους της φιλανθρωπίας μακάρι να μείνουμε όλοι ενωμένοι για πάντα.

Ι.Μ Δ