Ἡ γεμάτη ἀρετές ζωή τοῦ Ἱ. Χρυσοστόμου ἀποτελεῖ πνευματική πυξίδα στήν πορεία μας. Καί τοῦτο, γιατί ἡ μεγάλη αὐτή πατερική μορφή ἦταν κεκοσμημένη θεῖες ἀρετές. Τόν Ἱεράρχη Χρυσόστομο, εἴτε τόν ἀντικρίσουμε σπουδαστή, εἴτε ποιμένα τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, εἴτε στίς μεγάλες πόλεις Ἀντιόχεια καί Κωνσταντινούπολη, εἴτε στήν ἐξορία, πάντοτε ἦταν ἡ ζῶσα χριστιανική ἀρετή, παράδειγμα πρός μίμησιν. Ὁ ἴδιος, θά λέγαμε, δίνει τόν ὁρισμό τῆς ἀρετῆς, πού δέν εἶναι ἄλλος παρά ἡ κατά Χριστόν ζωή καί ἐσωτερική ἀνακαίνιση τοῦ ἀνθρώπου. Θεμέλιο πνευματικῶν κατακτήσεων κατά τόν Ἱερό Πατέρα εἶναι ἡ ἀρετή τῆς ὑπομονῆς.

Ἡ ὑπομονή, κατά τόν Ἱερό Χρυσόστομο, εἶναι λίαν ἐπαινετή καί εἶναι ἡ πιό ἀσφαλής ἀρετή, πού δέν μπορεῖ νά τή βλάψει οὔτε ὁ διάβολος. Παράδειγμα ὑπομονῆς φέρει τόν Ἰώβ τῆς Παλαιάς Διαθήκης, ἀλλά καί τόν παραλυτικό τῆς Βηθεσδά. Γιά τόν δεύτερο λέγει: « Ἔκπληκτος ἡ καρτερία τοῦ παραλύτου· ἔτη τριακονταοκτώ ἔχων καί καθ’ ἕκαστον ἐνιαυτόν ἀπαλλαγήσεσθαι τοῦ νοσήματος προσδοκῶν προσήδρευέ τε καί οὐκ ἀφίστατο... αἰσχυνθῶμεν, ἀγαπητοί, καί στενάξωμεν ἐπί τῇ πολλῇ ῥαθυμίᾳ... διό παραινῶ πάντα ἀποθεμένους τά τῆς ὀλιγωρίας, ζηλοῦν τήν ἀρετήν» (Ὁμιλία ΛΣΤ΄, Εἰς τό Κατά Ἰωάννην).

Ἄλλωστε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος εἶναι ἕνα ζωντανό παράδειγμα ὑπομονῆς. Πόσα καί πόσα δέν ὑπέστη ἀπό συκοφάντες καί ἀπό διῶκτες, καί ὅμως ἐκεῖνος γιά τό καλό τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ λαοῦ πού πάντοτε ἀγωνιζόταν, ὅλα τά ὑπέμεινε μέ ἁγία ὑπομονή. Καί μέσα στίς ἀτέλειωτες δοκιμασίες του εὕρισκε τή δύναμη καί ἄλλους νά στηρίζει καί νά ἐνθαρρύνει. Ἰδού τί γράφει στή Χαλκιδία καί τήν Ἀσυγκριτία στήν κθ΄ ἐπιστολήν του: «Μηδέν ὑμᾶς ταραττέτω τῶν συμβαινόντων λυπηρῶν, μηδέ τά ἐπάλληλα (τά ἀλλεπάλληλα) τῶν πραγμάτων κύματα θορυβείτω ὑμῶν τήν διάνοιαν. Τοιαύτη γάρ ἡ στενή καί τεθλιμμένη ὁδός, πολλήν ἔχουσα τήν δυσκολίαν, πολλούς τούς ἱδρῶτας καί τούς πόνους. Ἀλλά ταῦτα μέν παροδεύεται (ξεπερνιοῦνται) καί τῷ παρόντι συγκαταλύεται βίω (ἐξαφανίζονται), κἄν γάρ στενή ἡ ὁδός, ἀλλά ὁδός ἐστι, τά δέ ἐκ τοῦ ταῦτα φέρειν πράως καί γενναίως βραβεῖα διηνεκῆ καί ἀθάνατα καί πολλῷ μείζονα τῶν ἱδρώτων... καί νῦν τήν ἁρμόττουσαν ὑμῖν ἐπιδείκνυσθε ὑπομονήν». Ὁ Χρυσορρήμων αὐτή τή γενναία ἀρετή τῆς ὑπομονῆς τήν εἶχε μέσα του. Αὐτή ἡ ἁγία καί σωστή ὑπομονή τόν συνόδευε πάντα, καί ἤξερε καλά τόν λόγο τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου, πού ἀγαποῦσε, μελετοῦσε καί ἑρμήνευε, ὅτι «ἡ θλῖψις ὑπομονήν κατεργάζεται, ἡ δέ ὑπομονή δοκιμήν, ἡ δέ δοκιμή ἐλπίδα, ἡ δέ ἐλπίς οὐ καταισχύνει» (Ρωμ. 5, 3-5).

Μᾶς διδάσκει, λοιπόν, ὁ σοφός Ἱεράρχης ὑπομονήν νά ἔχουμε στή ζωή μας, ὅλοι μας. Γιατί ἡ ὑπομονή εἶναι νίκη κατά τῆς ἀπελπισίας, τῆς ραθυμίας, τῆς ἀπαισιοδοξίας. Καί βέβαια ἡ ὑπομονή πρέπει νά εἶναι τέλεια, ὄχι θλιμμένη, ἀλλά ἀγωνιστική, γεμάτη ἐλπίδα. Ὅποιος ἔχει ὑπομονή, στό τέλος, ἐξέρχεται ἀπό τό στάδιο τοῦ βίου νικητής.

Σεβ. Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος Γ΄